بالابر به ماشینی گفته می شود که برای حمل نفر و یا بار از آن در شرایط مختلف استفاده می شود و علی رقم تصور عموم مردم، با جرثقیل ها و لیفتراک ها و آسانسورها تفاوت دارد. بالابر ها انواع و مکانیزم های مختلفی دارند که در زیر به آن ها اشاره خواهیم نمود.
دسته بندی بالابرها بر اساس قابلیت حرکتی آنها
۱- بالابر ثابت: از بالابرهای ثابت برای جابجایی بار در محل های مختلف استفاده می شود. از بالابر ثابت به عنوان بالابرهای پارکینگی خودروبر، بالابرهای صنعتی در کارخانه ها و انبار ها برای جابجایی مواد اولیه و یا کالا و حتی به عنوان بالابر مغازه در فروشگاه ها استفاده شود. بالابرهای ثابت می توانند از نوع بالابر آکاردئونی، بالابر با جک عمودی، بالابر مفصلی، بالابرهای کابلی، بالابر های زنجیری و یا ترکیبی از انواع آن باشند. با اضافه کردن اتاقک، حفاظ و سیستم های ایمنی از بالابرهای ثابت به عنوان بالابر نفری هم استفاده می شود. گاها در مواردی که آسانسور نمی تواند نصب شود و یا ظرفیت و هزینه آن اجازه نمی دهد از بالابرهای ثابت استفاده می شود. در این میان بالابرهای هیدرولیکی ثابت با مکانیزم قیچی (آکاردئونی) ایمن ترین آنها و بالابرهای کابلی به دلیل احتمال قطع کابل، خارج شدن از قرقره وینچ و یا گیر کردن اشیا و اندام بدن میان کابل و وینج، خطر آفرین ترین آنها به حساب می آید.
چهار دسته اصلی بالابرهای ثابت عبارتند از:
الف) بالابرهای ثابت آکاردئونی: بازوهای قیچی مانند توسط جک هیدرولیک از یکدیگر باز شده و ارتفاع مورد نیاز تامین می شود. این بالابرها فقط به صورت عمودی باز شده و بیشترین ایمنی را در میان انواع بالابر دارند. همچنین در تناژ های بالا تا که هیچ یک از مکانیزم های دیگر جوابگو نیست از بالابرهای قیچی می توان استفاده نمود. به این بالابرها گاها میز هیدرولیکی نیز گفته می شود و در مواردی می توان آن ها را روی ریل قرار داد تا در یک راستای خاص جابجا شوند.
ب) بالابرهای جک مستقیم: در این بالابرها جک هیدرولیک مستقیما زیر میز بار متصل می شود و آن را به سمت بالا حرکت می دهد. از نطر ایمنی و ظرفیت پس از بالابرهای آکاردئونی قرار میگیرد. این بالابر ها در مغازه ها و فروشگاه ها برای حمل بار به طبقات استفاده می شود. چنانچه نفر نیز بخواهد از این بالابرها استفاده کند باید کابین ایمن روی آن قرار داده شود که در این صورت به آن آسانسور هیدرولیکی نیز می گویند.
ج) بالابرهای کابلی و یا زنجیری: در این بالابرها یک موتور کابل و یا زنجیر متصل به سکوی بالابر را حرکت می دهد و آن را بالا می برد. از نظر ایمنی این بالابر ها بسیار حادئه آفرین بوده و ظرفیت کمی دارد. این بالابرها باید هر روز تحت بازرسی قرار گیرند تا عملکرد صحیح آن ها ارزیابی و از حادثه جلوگیری شود. از این بالابر ها به هیچ عنوان نباید به عنوان بالابر نفربر استفاده شود.
د) بالابرهای هیدرولیکی-زنجیری یا کابلی: در این نوع بالابر چرخ زنجیر و یا قرقره کابل توسط جک هیدرولیک نیمی از کورس حرکت را طی کرده و نیرو توسط زنجیر یا کابل به میز کار انتقال پیدا میکند و کل مسیر را طی مینماید. در این صورت نسبت به بالابرهای جک مستقیم بدون زنجیر به جک هیدرولیک با کورس کمتری نیاز است. این بالابرها نیز برای حمل بار بوده و برای جابجایی نفر توصیه نمی شود. هرچند افراد زیادی در ایران از این بالابرهای هیدرولیکی – زنجیری به عنوان بالابر نفری استفاده می کنند در حالی که سیستم های ایمنی آسانسور و بالابر را برای آن پیش بینی نکرده اند.
ه) بالابرهای بوم لیفت ثابت (Static Base Boom Lifts): تنها نوع از بالابر که قادر است علاوه بر دسترسی عمودی، دسترسی افقی نیز ایجاد کند، بالابر بوم لیفت است. بالابرهای بوم لیفت ثابت معمولا ظرفیت کمی دارند و برای حمل نفر استفاده می شوند.
۲- بالابرهای متحرک: بالابر های متحرک برای استفاده نفر طراحی شده اند و گاهی به آن بالابر نفر یا Man lift نیز می گویند. این بالابر ها به راحتی جابجا شده و با ایمنی بالا به کاربران اجازه می دهند در ارتفاع های مختلف به نصب و تعمیر و رنگ آمیزی و… بپردازند. بالابرهای متحرک به دو دسته کلی تقسیم می شوند.
الف) بالابرهای سیار با دسترسی عمودی: این نوع بالابرها فقط به صورت عمودی توانایی جابجایی نفر را در ارتقاع داشته و دسترسی افقی ایجاد نمی کنند. متداول ترین این ماشین ها، بالابرهای هیدرولیکی آکاردئونی (قیچی)، بالابرهای ریلی و بالابر های عمود بر می باشند. این بالابر ها از مکانیزم های حرکتی و بالابری متفاوتی استفاده می کنند که درباره آن توضیح داره خواهد شد.
http://asiabalabar.com/